In de muziekwereld is een man met een flinke bos haar heel gewoon. De manen samengebonden in een staart, een knotje of gewoon los. In de boardroom ligt dat nog anders. Zijn ze daar klaar voor mannen met lang haar? ‘Onder bestuurders is sprake van groepsdruk.’
toer, onverzorgd, vrouwelijk. De associaties bij mannen met lang haar schieten alle kanten op. Wat mensen ook van een flinke haarbos vinden, feit is dat de diversiteit van de mannelijke haardracht er bekaaid af komt in de bestuurskamer. Daar lijkt het devies: knip het kort.
Hoe anders is de uitgesproken John Legere. Nadat hij was aangesteld als ceo van de Amerikaanse tak van T-Mobile liet de als een rockster geklede topman – leren jasje, zonnebril – zijn haar groeien tot schouderlengte en maakte van die lange lokken zijn handelsmerk. Zo verfde hij voor een inzamelingsactie voor kankeronderzoek zijn haar magenta, de kleur die het telecombedrijf kenmerkt. Met succes: hij haalde 4,5 miljoen dollar op.
‘Je ziet dat mensen die financieel onafhankelijk worden, zich flamboyanter gaan kleden’
Eerste grijze haren
De mannelijke top van het bedrijfsleven ging Legere in haarlengte achterna tijdens de coronapandemie, toen kapperszaken twee keer lange tijd dichtgingen. Krullen kregen vrij spel, oren verdwenen onder een uitdijende haardos en matjes bedekten menige nek. Collega’s en klanten werden daar op Teams getuige van en ook in het gezin vielen die lange haren op. Die bos haar kon verrassend vaak rekenen op complimentjes. ‘Vrouwen zeiden tegen hun man dat ze het voortaan niet meer zo kort moesten laten knippen’, vertelt de Rotterdamse herenkapper Ramon Brakman.
Sinds de lockdowns zijn opgeheven geven mannen gehoor aan die wens, merkt hij. Zijn klantenkring – ondernemers, advocaten en studenten – draag het haar niet meer ultrakort, maar op of net over het boord.
Toch hebben ze er niet voor gekozen hun haar te laten doorgroeien. Waarom eigenlijk niet? Allereerst is lang haar onder mannen geen onderdeel van de corporate cultuur, waar een formeel, kort kapsel het uitgangspunt is. In de creatieve sector zijn de voorbeelden talrijk – van rapper Ali B tot zanger Billy Ray Cyrus en dj Ryan Marciano (zie de foto’s op de volgende pagina’s). ‘In die wereld van free spirits spreekt niemand je aan op je haar of kleding’, vertelt Startupbootcamp-medeoprichter Patrick de Zeeuw (53). Hij draagt sinds zijn tienertijd zijn haar op schouderlengte en werkte bij Endemol, in de beginjaren van het tv-productiebedrijf.
Ook praktische bezwaren wegen mee, aldus Brakman. Voor lang haar is een volle haardos vereist en dat is niet alle mannen gegeven. Verder werkt grijs haar niet mee. ‘De combinatie grijs en lang haar maakt je ouder dan grijs met een kort kapsel.’
Ondernemer De Zeeuw heeft zijn eerste grijze haren al gespot. ‘Gelukkig heb ik een volle haardos. Als het ooit heel dun wordt, zal ik het korter laten knippen, maar dat zal ik confronterend vinden. Lang haar is toch een deel van mijn persoonlijkheid.’
Naast uiterlijke drijfveren spelen andere belangen mee, waardoor mannelijke bestuurders voor ‘veilig’ gaan en dus onder meer hun kapsel kort houden. De belangrijkste oorzaak is de angst voor sociale uitsluiting, aldus arbeidspsycholoog Tosca Gort. ‘Mensen zijn het gelukkigst als ze zich verbonden voelen met de andere groepsleden.’
Reacties van vrouwen
Om onderdeel te zijn van die groep is het zaak niet af te wijken. Daar is mensen veel aan gelegen, meent Gort. ‘Onderzoeken laten zien dat het verstoten worden uit een groep in het brein net zoveel pijn doet als fysieke pijn, zoals bijvoorbeeld het verliezen van een vinger. Uitsluiting is letterlijk een pijnlijk en traumatisch fenomeen.’
Ook iemands afhankelijkheidspositie speelt mee. ‘Die is groot bij bestuurders’, vertelt Gort. ‘Ze moeten rekening houden met klanten, aandeelhouders en andere collega’s in de boardroom. Er is sprake van groepsdruk.’ Ondernemers of mensen die financieel onafhankelijk zijn, durven zich vaak losser op te stellen. Dat hangt deels af van persoonlijkheidskenmerken. ‘Sommige mensen maakt het niet uit wat anderen van ze vinden, die doen wat ze zelf willen.’
Tot slot is iemands financiële positie van invloed. ‘Vanaf het moment dat mensen financieel onafhankelijk worden zie je dat ze heftigere uitspraken doen in de pers en zich flamboyanter kleden. Ze doen waar ze zin in hebben.’
Ondernemer en muzikant Paul de Kuyper (35) liet zijn haar groeien toen hij na de middelbare school een tussenjaar nam. Aan die lange coupe lag geen specifieke reden ten grondslag. ‘Het voelde logisch om te doen.’ Tot op de dag van vandaag draagt de oprichter van artiestenboekingsplatform Gigstarter, waar 10.000 muzikanten bij zijn aangesloten, zijn haar op schouderlengte.
‘Hoe dichter bij de managementlaag, hoe minder diversiteit in haardracht’
In werksituaties rolt De Kuyper zijn haardos op tot een knotje. ‘Om niet onnodig in de schijnwerpers te staan’, legt hij uit. ‘Ook is een knotje praktisch op de momenten dat je haar even niet zit.’ Thuis, in een concertzaal of op het strand, draagt hij het los. Dat roept vooral bij vrouwen reacties op. ‘Dan hoor ik: “Mooi, die krullen!”’ Negatieve reacties krijgt hij zelden. ‘Iedereen kent mij met lang haar, mensen weten niet beter.’
De Zeeuw krijgt nooit vragen over zijn lange haar, wel zijn mensen nieuwsgierig naar zijn kleding. Hij verschijnt, ook bij presentaties voor bestuurders, op sneakers met een sportjack en daaronder een polo met retroprint. ‘Dan willen ze weten waar ik die shirtjes of jasjes koop.’ Bedrijven verwachten juist dat hij er afwijkend uitziet als hij langskomt om te praten over nieuwe businessmodellen. ‘Ik ga langs om bestuurders uit te dagen. Mijn kapsel en kleding bevestigen dat ik anders denk en me niet conformeer aan de status quo.’
Ook De Kuyper komt bij andere bedrijven over de vloer, vooral bij familiedistilleerderij en cocktailmerk De Kuyper, waar hij sinds vorig jaar commissaris is. Bij vergaderingen dragen sommigen een pak, anderen niet. De Kuyper kleedt zich daar hetzelfde als normaal: een geruit shirt en jeans. ‘Ik kan er helemaal mezelf zijn en mijn haar is totaal geen issue.’
Dat niet iedere werkgever staat te springen om een man met lang haar, ervaarde De Kuyper toen hij in zijn studietijd solliciteerde voor een bijbaan als nachtbewaker. De intermediair vroeg of hij bereid was zijn haar kort te laten knippen. Toen De Kuyper te kennen gaf dat een korte coupe geen optie voor hem was, volgde een afwijzing.
Staartje of knot
Accountants- en advieskantoor EY Nederland heeft geen kleding- en haarvoorschriften, maar wel de wens dat medewerkers zich representatief kleden en gedragen. De ongeschreven regel is volgens woordvoerder Toby Ellson nog altijd dat je je kleedt naar de gelegenheid. ‘Formeel als het moet, casual als het kan.’
Toch is er de voorbije jaren veel veranderd. De das verdween grotendeels uit beeld en de (stoppel)baard deed zijn intrede. Ook de lockdowns en de omschakeling naar hybride werken hebben grenzen verlegd, merkt Ellson. ‘Mensen kregen hun collega’s in een thuisomgeving te zien en bij kantoren die deels worden ingericht als ontmoetingsplekken, past een lossere kledingstijl.’
Volgens Ellson hebben ook klanten invloed op de kledingvoorschriften. ‘Voor een bezoek aan een sportschoenenmerk draagt de accountant vanzelfsprekend een paar sneakers.’ Die bewegingsvrijheid heeft zich overigens nog niet vertaald naar een staartje of knot onder de mannelijke leden in de raad van bestuur. ‘Hoe dichter bij de managementlaag, hoe minder diversiteit in haardracht’, erkent Ellson.
De schaar in zijn manen
Is de boardroom van grote bedrijven klaar voor mannelijke ceo’s met lang haar? Volgens de woordvoerder zou het bij EY geen probleem zijn. ‘Al hebben wij als internationale organisatie te maken met verscheidene culturen. Wat wij in Nederland als normaal beschouwen, kan in het buitenland anders gezien worden.’
Arbeidspsycholoog Gort is voorzichtig. ‘Ik zie lang haar pas doorsijpelen naar de boardroom als het een algemene trend is en dat is het nu niet.’ Kapper Brakman denkt dat collega’s lang haar bij een bestuurder alleen accepteren als die het goed verzorgt. ‘Je hebt immers een representatieve functie.’
Ondernemer De Zeeuw denkt dat mannen in de boardroom tevreden zijn met hun huidige kapsel. ‘Ze zijn zelfverzekerd genoeg en hebben zich in de loop der jaren geconformeerd aan wat er verwacht wordt binnen die omgeving. Ze vinden het prima zo.’
Nog even terug naar John Legere. De oud-topman zette vorig jaar, toen hij na de fusie tussen Sprint en T-Mobile afgezwaaid was als topman, de schaar in zijn manen. Al snel had hij spijt. ‘Ik mis mijn lange haar’, tweette hij. ‘Het voelt vreemd en ik vind het niet mooi, ik heb het gevoel dat ik thuishoor in een boyband.’
Bron: fd.nl
Geschreven door: Thomas de Heide
