Seksuele intimidatie wordt bij de grote advocatenkantoren in het zakencentrum van Amsterdam gedoogd, zolang de dader maar succesvol is en voldoende euro’s in het laatje van de maatschap brengt.
Dat viel op te maken uit de ontluisterende ervaringen die drie advocates, die werkzaam zijn geweest op de Zuidas, eerder deze week deelden met RTL Z.
Hun verhalen worden herkend door Petra Zijp, een van de drie bestuurders van het prestigieuze advocatenkantoor NautaDutilh, gevestigd aan diezelfde Zuidas. “Toen ik in 1995 begon, werd je soms gewaarschuwd voor bepaalde partners. Die verhalen hoor ik nu gelukkig minder en ik heb ook zelf kunnen vaststellen dat dat soort gedrag eerder een halt wordt toegeroepen, maar misschien is dat ook omdat ik nu zelf in het bestuur zit.”
Vrouwen durven geen aangifte te doen
De sterke hiërarchische structuur bij advocatenkantoren zorgt ervoor dat seksuele intimidatie niet vaak gemeld en aangepakt wordt. “Dat zie je niet alleen in de advocatuur, maar overal waar er sprake is van machtsverhoudingen”, volgens arbeidspsycholoog Tosca Gort.
Jonge startende advocaten beginnen als advocaat-stagiair. Na een interne opleiding van drie jaar kunnen ze medewerker worden. De volgende stap is toetreding tot de maatschap; als partner ben je dan mede-eigenaar van het kantoor. In dit systeem zijn de stagiairs en de medewerkers extreem afhankelijk van de partners, want zij beoordelen hun functioneren en bepalen of ze een stap kunnen maken.
Advocaat Gabi van Driem staat vrouwen bij die te maken hebben met seksuele intimidatie op hun werk, ook bij de grote advocatenkantoren. “Die kantoren hebben veel geld en macht, veel vrouwen durven er geen aangifte te doen. Zeker niet zolang de dader als partner op een haast onaantastbare positie zit.”
Kans op een vrouwonvriendelijke cultuur
Ondanks dat al jaren meer vrouwen dan mannen rechten gaan studeren, is het merendeel van de partners man. Daardoor is de kans op een vrouwonvriendelijke cultuur groter. “Want in een masculiene cultuur is minder aandacht voor samenwerken, gelijke behandeling van mannen en vrouwen en een goede werk-privébalans. Die zaken zorgen nou juist voor het soort klimaat dat samenhangt met minder ongewenst seksueel gedrag”, zegt Jill Knapen, arbeidspsycholoog en onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam.
Bij de grote advocatenkantoren varieert het aantal vrouwen in de top van 10 procent (De Brauw Blackstone Westbroek), via 21 procent (NautaDutilh) tot 32 procent (Allen & Overy). “Om topadvocaat te worden moet je heel hard werken. Vrouwen laten – soms tijdelijk – hun ambitie varen”, weet Nauta-bestuurder Zijp, die zelf een andere weg insloeg. “Ik wilde altijd al partner worden.”
Op een bangalijst
Daar komt bij dat mannen met veel macht vaak te positieve inschattingen maken, legt psycholoog Knapen uit. “Dat is een bekend fenomeen in de psychologie. Ze overschatten dan in hoeverre anderen hen aantrekkelijk vinden.”
Maar ook vrouwen werken volgens arbeidspsycholoog Tosca Gort soms onbewust mee aan hun verseksualiseerde positie in een bedrijf. “Het komt nog steeds voor dat vrouwen het cool vinden om op een bangalijst te staan.” Vorig jaar oktober schreef NRC dat medewerkers van kantoren op de Zuidas lijsten bijhielden met de ‘lekkerste’ vrouwen.
Kinderen vijf dagen naar de kinderopvang
Daarnaast oordelen mannen èn vrouwen hard over vrouwen die hun kinderen vijf dagen naar de kinderopvang brengen. “Je moet dan als vrouw wel heel erg sterk in je schoenen staan om, tegen de stroom in, voor een fulltime carrière te kiezen”, vindt Gort.
Nauta-bestuurder Zijp wil graag vrouwen aan boord houden binnen haar kantoor: “Teams werken beter als ze gemengd zijn.” Ook sluit het beter aan bij de cliënten van het kantoor: “Als je met alleen maar mannen naar een pitch gaat, sta je met 1-0 achter.”
Van andere mensen afblijven
Alle grote kantoren beschikken over gedragscodes, werken met vertrouwenspersonen en organiseren leiderschapstrainingen speciaal gericht op vrouwen. Gaat dat de seksuele intimidatie in de advocatuur uitbannen?
Niet als die protocollen tandeloos zijn, meent Gort. “Klachten moeten serieus worden genomen. Daarbij hoort ook dat daders ontslag moeten krijgen. Dan zien slachtoffers dat het nut heeft om je uit te spreken.”
Zijp van Nauta-Dutilh sluit zich daarbij aan: “Dat is mijn verantwoordelijkheid als vrouw en als werkgever. Je blijft met je vingers van andere mensen af.”
Wil je ook (anoniem) je verhaal doen over seksuele intimidatie op de Zuidas? Mail naar Frederique.dormaar@rtl.nl
