Voor veel mensen is de zomervakantie het hoogtepunt van het jaar. Des te harder is de klap als het gewone leven weer begint. Die klap wordt ook wel de post-vakantiedip genoemd. Maar hoe ga je zo’n dip tegen en hoe zorg je nou voor een frisse start?
We bellen met arbeidspsycholoog Tosca Gort.
Waarom krijgen veel mensen een dip na hun vakantie?
“Veel mensen hebben na een relaxte vakantie moeite met de eerste werkweken. Zij vinden hun leven tijdens de vakantie helemaal geweldig en genieten volop van hun vrijheid, maar komen er dan thuis achter hoe saai ze hun gewone leven eigenlijk vinden. Dit kan zich uiten in moeite hebben met opstaan, nauwelijks kunnen focussen en depressieve gedachten. Je oogt sip, en zo voel je je ook.”
Wat zijn de klachten bij zo’n post-vakantiedip? En hoe lang duurt het?
“Kijk, iedereen moet weer wennen aan een ander ritme. Dat is normaal en noemen we geen ‘dip’. Het duurt gemiddeld een week voordat je weer in het normale ritme zit, zeker als je wat langer op vakantie bent geweest. Je zit pas echt in een dip als dit aanhoudt en je het gevoel hebt dat je in een dip zit. Er komen dan negatieve gevoelens bij kijken en je voelt je een beetje depressief en gestrest. Het komt er eigenlijk op neer dat je je voor een langere tijd mentaal minder sterk voelt. Dit uit zich niet alleen in je werk, maar vaak ook in je vrije tijd.
Duurt de dip nog geen twee weken? Dan is het niks om je zorgen om te maken. Als de post-vakantiedip langer aanhoudt, is het slim om voor meer ritme in je leven te zorgen en te kijken naar wat je écht leuk vindt. Als je hier moeite mee hebt, kun je hulp krijgen van een (arbeids)psycholoog of coach.”
Wat kun je doen om deze dip te voorkomen? Hoe houd je dat vakantiegevoel langer vast?
“Probeer je thuiskomst na vakantie leuk te maken. Zorg dat je voor vertrek of tijdens je vakantie een plan maakt om de dip tegen te gaan. Richt je leven zo in, dat je aan het eind van je vakantie in principe weer verlangt naar thuis zijn. Heb je meer daglicht nodig? Maak daar werk van en zorg voor een lichte werkplek of ga iets doen wat buiten is. Zoek een sport die je leuk vindt en begin daar meteen na de vakantie mee. Dan heb je iets om naar uit te kijken.
Blijf je vrienden opzoeken en doe leuke dingen in je vrije tijd. Probeer er ook een les uit te halen en kijk naar wat je in je leven wil veranderen om je normale leven wél leuk te maken. Ga niet bij de pakken neerzitten en neem het heft in eigen handen. Alleen jij kunt de dingen aanpassen die je niet leuk vindt. Zoek naar dingen die je wél interessant vindt en maak je eigen leven uitdagender en leuker.
Een klein voorbeeld: ik vond het altijd best stressvol om met allebei mijn kinderen samen iets te doen. Je wilt dat ze het allebei leuk hebben, maar vanwege het leeftijdsverschil is dit best lastig. Ik keek toen naar het probleem en zocht daar een oplossing voor. Ik splits het voortaan op en doe met allebei apart iets. Zo heb ik meer één-op-ééncontact met mijn kinderen en dat maakt het voor mij leuker om te doen. Probeer geen slachtoffer te worden van de situatie en realiseer je dat er altijd een oplossing is.”
Is een dip na vakantie niet iets dat we onszelf gewoon aanpraten?
“Wanneer je altijd kritisch op jezelf bent en jezelf van alles kwalijk neemt, voer je automatisch negatieve dialogen met jezelf. Je komt in een negatieve spiraal terecht waardoor je alles en iedereen negatief beoordeelt. Als je daar last van hebt, ben je ook gevoeliger voor de post-vakantiedip. In dat geval moet je het probleem wat dieper zoeken en eerst aan je zelfbeeld werken. Het is belangrijk dat je als uitgangspunt neemt dat jij oké bent als mens, en dat anderen ook oké zijn. Dat is echt de basis.”
Versterkt het vele thuiswerken vanwege de coronacrisis een dip na vakantie?
“Ja, heel erg. Veel mensen zitten niet lekker in hun vel en ervaren stress of hebben licht depressieve klachten. Die kunnen door de coronacrisis verergeren. Een vakantie is dan lekker, maar bij thuiskomst komen de klachten net zo hard weer terug. Door het thuiswerken valt het sociale gedeelte weg, terwijl dat juist heel belangrijk is. Bovendien kan je door het vele thuiswerken je werk een stuk sneller saai vinden. Thuis krijg je geen prikkels. Ik ben dan ook geen voorstander van honderd procent thuiswerken. Naar mijn idee is dat ongezond, aangezien de mens een sociaal dier is. We hebben andere contacten nodig, zoals collega’s. Daarom raad ik iedereen aan om sociale contacten op te blijven zoeken. Zet bijvoorbeeld de hele werkdag Zoom aan, zodat je altijd met je collega’s kunt kletsen.”
Hoe ga je het beste weer rustig te werk?
“Probeer je werk zo leuk mogelijk te maken voor jezelf. Zorg dat je regelmatig collega’s ziet en spreekt, al is het maar via Zoom of Slack. Maak een takenlijst en zorg dat je steeds afwisselende taken op je neemt. Werk niet acht uur op een dag achter je computer of laptop, maar ga met de lunch naar buiten. En zorg dat je je werkdag ook echt afsluit. Maak van een kamer boven een werkkamer, zodat je letterlijk de deur achter je dichttrekt en zorg dat je jezelf van je werk afsluit in je vrije tijd.”
Wat valt jou als arbeidspsycholoog op, zo net na de zomervakantie?
“Na de zomervakantie komen mensen er vaak pas achter dat ze hun werk helemaal niet leuk vinden. Ze beseffen dat ze het roer om willen gooien, alleen weten ze niet goed hoe ze dat moeten aanpakken. Ze willen hun leven zo leuk mogelijk maken, maar lopen vast. Daar help ik ze dan bij.”
Bron: Libelle
Geschreven door: Demi Schoenmakers
