Als professional heb je het op dit moment voor het uitkiezen, want er zijn in Nederland meer vacatures dan werkzoekenden. Dat klinkt als hét moment om je kansen te grijpen, maar hoe pak je dat aan? Welke mogelijkheden biedt de krapte op de arbeidsmarkt? En hoe doe je daar je voordeel mee?
Voor elke honderd werkzoekenden die ons land telt zijn er 105 vacatures beschikbaar
Ook voor professionals met een baan biedt de huidige krapte op de arbeidsmarkt volop kansen
Leg alles op tafel waar jij blij van wordt, want de kans is groot dat je eisen worden ingewilligd
Het heeft weinig zin om te zeggen: de markt is goed, dus ik ga iets anders zoeken
Vraag je af waar jij je langetermijngeluk op de werkvloer uithaalt en zet daarop in
‘Wij schakelen een datingbureau voor je in om je aan de liefde te helpen.’ Eline van Hemert (32) kon haar ogen niet geloven toen ze het las. Maar het stond er echt, onder het kopje ‘secundaire arbeidsvoorwaarden’ in een vacature voor IT-servicemedewerker. ‘Als ik solliciteerde op deze functie, dan leverde dat me dus niet alleen een dijk van een salaris en een hele rits aan vakantiedagen op, maar ook de hulp van een professioneel datingbureau,’ vertelt Eline. ‘Ik vond het eerst een beetje lachwekkend: wat een idioot gedoe! Maar ik was ook er ook door gefascineerd: wie bedenkt zoiets geks en wat zegt dat over je bedrijf? Dat triggerde me om de vacature nog een keer goed door te lezen en er uiteindelijk zelfs op te solliciteren, want het paste eigenlijk heel goed.’
Vergrijzing, technologische ontwikkelingen en concurrentie hebben ervoor gezorgd dat er in Nederland voor het eerst in vijftig jaar meer vacatures zijn dan werklozen. Dat betekent dat bedrijven naarstig hun best moeten doen om aan personeel te komen, wat vacaturegekte in de hand werkt. Van een bakker in Den Helder is bekend dat hij de eerste sollicitant die zich meldt beloond met 3000 euro tekengeld, een Randstedelijk IT-bedrijf trakteert nieuwe werknemers op een levenslange gratis strijkservice en bij BCC krijg je een bonus van 250 euro als je toezegt dat je er komt werken. Maar het is de vraag of al die beloftes iets zullen uitmaken, want volgens de nieuwste CBS-cijfers zijn er voor elke honderd werkzoekenden die ons land telt 105 (!) vacatures beschikbaar.
Positieve prikkels
De banen liggen dus voor het oprapen, wat niet alleen voor werkzoekenden een ongekende luxe is. Ook voor professionals met een baan biedt de huidige krapte op de arbeidsmarkt volop kansen, iets waar veel vrouwen volgens arbeidspsycholoog Tosca Gort profijt van kunnen hebben. ‘De afgelopen twee jaar hebben een heleboel vrouwen een beetje in de overlevingsstand gestaan,’ aldus Gort. ‘In het begin leek het thuiswerken nog wel relaxed, maar in de praktijk was het vooral veel gedoe, met kinderen die lange tijd niet naar de opvang of school konden gecombineerd met een eindeloze aaneenschakeling van online meetings. We hebben op het gebied van ons werk heel weinig positieve prikkels gehad, waardoor je zou kunnen zeggen dat we een beetje versuft zijn geraakt.’
De hoogste tijd om de boel op te schudden, met de krapte op de arbeidsmarkt als aanjager. ‘Het is een beetje gechargeerd, maar over het algemeen zijn vrouwen wat behoudender dan mannen,’ aldus Gort. ‘Stel dat een man een vacature ziet die hem aanspreekt, dan zal het hem weinig uitmaken of hij aan alle eisen voldoet. Het lijkt hem een boeiende baan, dus hij gaat solliciteren, punt. De gemiddelde vrouw gaat de hele lijst met voorwaarden af en als ze niet helemaal in het profiel past, dan is de kans groot dat ze niet reageert. Een houding die je tot een paar jaar terug nog wel kon verantwoorden, maar inmiddels compleet achterhaald is. Als je van baan wilt switchen, ook als je niet helemaal in het profiel past, dan is dit in bijna alle branches hét moment om stappen te zetten.’
Zelfs sectoren waar bedrijven het tot voor kort nog voor het uitkiezen hadden, kampen inmiddels met een schreeuwend tekort aan goede mensen. Wil je een andere baan, dan zal je dus minder hard hoeven knokken dan pak ‘m beet vijf jaar geleden. Sterker nog: als je je sollicitatiepijlen richt op een branche waarin de krapte het grootst is – om preciezer te zijn: handel, zakelijke dienstverlening, zorg, industrie,
horeca bouwnijverheid, informatie en communicatie, vervoer en opslag of openbaar bestuur – dan zal je met gejuich worden ontvangen. Gort: ‘Dat geeft je de ruimte om goed te onderhandelen over je salaris en secundaire arbeidsvoorwaarden, bijvoorbeeld het aantal dagen per week dat je wilt thuiswerken of een bepaalde cursus die je wilt volgen.’
Ontdek je plekje
Leg alles op tafel waar jij blij van wordt, want de kans is groot dat je eisen worden ingewilligd. Ook als je niet de juiste opleiding, achtergrond of ervaring hebt, want dat wordt door werkgevers tegenwoordig niet meer per se als een obstakel of struikelblok gezien. ‘Er gaan de komende jaren in Nederland drie miljoen banen verdwijnen door robotisering, maar daar komen weer andere banen voor terug,’ vertelt Tosca Gort. ‘De arbeidsmarkt gaat heel erg veranderen en wordt veel meer fluïde, wat inhoudt dat je als hoogopgeleide niet meer kunt zeggen: ik ben afgestudeerd en ga dit werk de rest van mijn leven doen. Nee, er zal van je worden gevraagd dat je constant blijft bijleren en herscholen, een proces waar we nu aan het begin van staan en verder zal uitgroeien.’
Veel werkgevers zijn zich bewust van deze ontwikkeling en spelen erop in. Ze zijn bijvoorbeeld bereid om je omscholing voor jou te betalen of ze bieden een intern werk-leertraject aan. Bij een vrachtwagenbedrijf krijg je tegenwoordig een baan zonder rijbewijs, maar ook in de IT kun je met bijna elke opleiding terecht. De tekorten in veel branches zijn al heel lang groot en zullen nog verder oplopen, waar je je voordeel mee zou kunnen doen. Maar we moeten ons volgens loopbaancoach Jessica den Oude ook weer niet laten opjutten door alle jubelberichten over de krapte op de arbeidsmarkt. ‘Het heeft weinig zin om te zeggen: de markt is goed, dus ik ga iets anders zoeken,’ aldus Den Oude. ‘Dat moet je pas doen als je denkt: ik zit niet meer op mijn plek.’
Bijvoorbeeld omdat je altijd al in een andere branche hebt willen werken, maar de stap eerder niet durfde te zetten. Wie weet wil je veel geld verdienen en zie je nu mogelijkheden om dat te bereiken. Of misschien heb je net een kind gekregen en wil je parttime gaan werken, maar kan dat niet bij je huidige werkgever. ‘Er moet een bepaalde aanleiding en behoefte zijn,’ zegt Den Oude. ‘Vanuit dat uitgangspunt kun je kijken of je een stap gaat maken en of die stap op dit moment passend is. Veel mensen hebben een hypotheek en een koophuis. Dan is het belangrijk dat je de zekerheid hebt dat er inkomsten binnenkomen. Stel dat je gaat omscholen, wie gaat dat dan betalen? Krijg je een gedeelte vergoed door je werkgever? Hoe groot is de kans dat je meteen een vast contract krijgt?’
Lang en gelukkig werkleven
De gouden tip is om voor jezelf op een rijtje te zetten wat je wilt doen, hoe dat er idealiter voor jou uitziet en hoe je dat gaat aanpakken. Wat wil je echt graag doen? Wat is je passie en/of droombaan? Waar word je gelukkig? Wat geeft je voldoening en energie? ‘Geen vragen die je makkelijk voor jezelf duidelijk en helder krijgt, ook omdat we het onderwerpen zijn waar we niet vaak bij stilstaan,’ zegt werkgelukexpert Elodie Blom. Het kan volgens haar helpen om erover te praten met vriendinnen of een loopbaancoach in te schakelen die gerichte vragen aan je stelt. Blom: ‘Ben je eruit wat je zou willen, dan is de volgende vraag: wat heb je nodig? Welke stappen moet je daarvoor zetten? Ben je bereid om een opleiding te doen? En kun je dat zelf bekostigen of heb je daar hulp bij nodig?’
Blom ziet switchen niet als zaligmakend, omdat het in eerste instantie vooral onzekerheid en twijfels met zich meebrengt. Zal ik dit wel doen? Wat is de juiste keuze voor mij? Wat als dit toch niet mijn droombaan is? ‘Die zoektocht kost veel energie, helemaal als je ervoor kiest om te gaan werken in een andere sector,’ legt ze uit. ‘Als je niet meer gelukkig bent in je huidige baan en meer wilt, dan is dat het waard, omdat het je uiteindelijk ook veel zal opleveren: meer werkgeluk, plezier, voldoening, energie. Maar als je eigenlijk nog prima op je plek zit, dan kun je ook proberen om meer uit je huidige baan te halen. Je kunt verdiepingscursussen volgen en die toepassen in de praktijk, aan werkgroepen deelnemen of vragen om nieuwe werkzaamheden.’
Bijkomend voordeel is dat veel organisaties hun werknemers juist nu graag aan boord willen houden, dus je zit in een goede positie om te onderhandelen. ‘Als het niet over je salaris is, bijvoorbeeld omdat dat wettelijk geregeld is volgens een CAO, dan kun je het hebben over de taken die je verricht,’ aldus Blom. ‘Maar je kunt ook denken aan randvoorwaarden als een auto van de zaak, vaker thuiswerken of juist op kantoor, een laptop, meer vakantiedagen, meer flexibiliteit of een bepaalde opleiding. Vraag je af waar jij je langetermijngeluk op de werkvloer uithaalt en zet daarop in. Garantie heb je nooit, maar je zet al een enorme stap als je je bewust bent van hoe je je voelt in je werk en daarop anticipeert. Dat is voor mij de key voor een lang en gelukkig werkleven.’
Checklist wel/niet switchen
– Ben je ongelukkig in je werk en vertoon je fysieke en/of mentale klachten?
– Zie je geen uitdagingen en groeimogelijkheden meer?
– Is er een onoplosbaar conflict, bijvoorbeeld met een leidinggevende?
– Is het voor je carrièreplanning beter als je nu iets anders gaat doen?
– Heb je het idee dat je bent uitgeleerd op je huidige werkplek?
– Komt de onvrede over je baan uit jezelf (en niet vanuit je omgeving)?
Heb je meestal ‘ja’ geantwoord? Dan lijkt dit een goed idee om eens rond te kijken op de arbeidsmarkt.
‘Laat los wat je denkt dat er van je wordt verwacht’
Karin Oomen (42) maakte eind vorig jaar de switch van communicatiedeskundige naar uitvaartbegeleider: ‘Na mijn afstuderen heb ik als communicatieadviseur gewerkt bij verschillende organisaties: van ziekenhuis, bank en energiebedrijf tot de overheid. Ik heb altijd het gevoel gehad dat ik eigenlijk iets anders wilde doen, maar ik wist nooit precies wat. Toen mijn beste vriend vorig jaar september plotseling overleed, kwam ik dichterbij mijn gevoel en besefte ik: ik wil betekenisvoller bezig zijn dan dit. Ik ben mijn hele leven al bezig met bewust leven, genieten, herinneringen maken en dingen koesteren, wat waarschijnlijk te maken heeft met het feit dat mijn vader onverwachts stierf toen ik pas 2 jaar oud was. Een baan in de uitvaartbranche was al eens in mijn hoofd voorbijgekomen, wat tijdens een oriëntatiedag precies in mijn straatje bleek te passen. Rationeel waren er natuurlijk wel twijfels: hoe ga ik dit combineren met mijn gezin, kan ik het aan om altijd bereikbaar te zijn, verdien ik genoeg om van rond te komen? Dat maakte me even onzeker, maar gevoelsmatig wist ik zeker dat het goed zat. Je bent als uitvaartbegeleider heel zinvol bezig en hebt echt contact met mensen, op een heel intieme en pure manier. Daarbij worden er veel mensen gezocht in de branche, wat een geruststellend idee is. Ik zit op dit moment nog middenin de intensieve opleiding en doe daarnaast tijdelijk communicatieklussen om geld te verdienen, wat genoeg reden is om onrustig van te worden. Maar dat gebeurt niet, want het voelt zo goed. Alsof alles op zijn plek valt. Dat geeft me een ongelofelijke rust en tegelijkertijd sta ik te popelen om te beginnen aan mijn nieuwe baan. Ik kan iedereen aanraden om op zoek te gaan naar wat je drijft in het leven. Laat los wat je denkt dat er van je wordt verwacht met jouw achtergrond, opleiding of ervaring. Je kunt alles worden.’
Bron: Marie Claire
Geschreven door: Fleur Baxmeier
